Видео на персидском языке (средний уровень). Урок 47
در ایران برخی از جشن ها مانند "نوروز" ملّی و بعضی دیگر مانند "عید فطر" مذهبی و دینی هستند. با این حال، جشن‌های ایرانی به جشن‌هایی ملّی و مردمی گفته می‌شود که دارای ریشۀ تاریخی ایرانی هستند و از دوران باستان تا به امروز رسیده‌اند. این جشن ها به یک دین یا قوم خاص تعلّق ندارند و برخی از آنها (مانند جشن نوروز) هنوز وجود دارند، امّا برخی دیگر (مانند جشن بهاربد) فراموش شده اند. البته بعضی از جشن های قومی و محلّی نیز وجود دارند که فقط توسّط یک قوم خاص یا در برخی مناطق ایران برگزار می شوند.
بررسی جشن‌های ایرانی و زمان برگزاری آنها نشان می دهد که بیشتر آنها ویژگی‌های مشترکی دارند. برای مثال، اکثر آنها در ارتباط با پدیده‌های طبیعی و آب و هوایی هستند و در آنها همیشه احترام به طبیعت وجود دارد. یکی از ویژگی های دیگر جشن های ملّی ایران این است که با روز تولّد یا مرگ کسی در ارتباط نیست. آن طور که در متون قدیمی آمده است در ایران باستان روز تولّد هیچ کس اهمّیّت زیادی نداشته است.
نوروز برابر با اوّل فروردین و آغاز فصل بهار، جشن آغاز سال نوی ایرانی مهم ترین جشن ملّی ایرانیان و یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران ایران باستان است.
نوروز در افغانستان نیز آغاز سال نو محسوب می‌شود و در برخی دیگر از کشورها تعطیل رسمی است.
مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۱۰، روز ۲۱ ماه مارس را به‌عنوان روز جهانی عید نوروز، با ریشهٔ ایرانی به‌رسمیّت شناخت و آن را در تقویم خود جای داد.
مردم ایران از چند روز قبل از سال جدید به استقبال نوروز می روند. لباس ها و وسایل نو می خرند و خانه هایشان را تمیز می کنند.
روز سیزدهم فروردین، آخرین روز تعطیلات نوروزی است. در این روز مردم برای تفریح از شهر خارج می شوند و تمام یا بخشی از روز را در کنار بستگان و دوستان به بازی و شادی در طبیعت می گذرانند. به این مراسم " سیزده به در" می گویند.
پس از نوروز، مهم ترین جشن ایرانی "مهرگان" یا جشن مهر است که در ایران باستان در روز اوّل مهر آغاز فصل پاییز و از زمان ساسانیان روز شانزدهم مهر بوده است. برخی از ایرانیان این جشن را به یکی از داستان های اسطوره ای شاهنامه ربط می دهند و می گویند هنگامی که "کاوۀ آهنگر" برای آزادی ایران و مردم از دست "ضحاک"، حاکم ستمگر، شورش می کند، سرانجام در این روز با تدبیر و یاری "فریدون" بر "ضحاک" پیروز می شود. در مهرگان نیز همانند نوروز اندازۀ شب و روز برابر می‌شود. در ایران باستان، جشن مهرگان با مراسم خاص و آداب و رسوم ویژه همراه بود. برخی می گویند در زمان هخامنشیان حتّی بیشتر از نوروز به این جشن توجّه می شده است، زیرا در آن زمان سال نو با مهر یعنی آغاز پاییز شروع می شد و مردم محصولات کشاورزی را برداشت و مالیات خود را به خزانۀ شاه پرداخت می کردند. در این جشن نماینده های طبقات مختلف مردم به دیدار شاه می آمدند، به او ادای احترام می کردند و برای او هدیه می آوردند. مردم سفره های رنگارنگ پهن می کردند و در آن میوه های پاییزی، خوراکی و نوشیدنی های مختلف می گذاشتند، موسیقی می نواختند و می رقصیدند.
به تازگی دوباره این جشن در جوامع ایرانی خارج از ایران، در بین زرتشتیان و توسّط برخی از ایرانیان داخل کشور احیا شده است و برگزار می‌شود. امروزه این جشن با نقّالی و خواندن داستان "ضحاک" از شاهنامه همراه است، مردم شادی می کنند، آواز می خوانند، به موسیقی گوش می دهند و می رقصند.
از دیگر جشن های کهن ایرانی که تا امروز به جا مانده است و در تمام دنیا ایرانیان آن را جشن می گیرند، جشن شب یلداست. این جشن در آغاز زمستان برگزار می شود و ایرانیان بلندترین شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها را گرامی می دارند. در این شب خانواده‌های ایرانی دور هم جمع می شوند انواع غذا، آجیل مخصوص و میوه‌های رایج مانند هندوانه، انگور و انار می خورند، پدر بزرگ ها و مادر بزرگ ها برای بچّه ها و نوه ها قصّه می گویند، شعر حافظ می خوانند و فال می گیرند.
:Диалог №1
مریم: جمعۀ دیگه برای جشن مهرگان مهمونی داریم. می تونی بیآی؟
بهمن: آره، برنامۀ خاصّی ندارم.
مریم: پس باید برامون شعر بخونی.
بهمن: باشه. براتون داستان ضحاک رُ می خونم.
مریم: می تونی برامون نقّالی کنی؟
بهمن: خوب بلد نیستم. امّا می تونم به یکی از دوستام بگم بیآد برامون نقّالی کنه.
مریم: عالیه، حتماً به مهمونا خوش می گذره.
بهمن: امیدوارم.